تلخ شدن شیر بر اثر مصرف علوفه ها

تلخ شدن شیر بر اثر مصرف علوفه ها

به قلم : امید قربانی

حدودا سه سال پیش بود که یک لیست از طعم های غیر طبیعی شیر همراه با دلایل پدید آمدن این طعم ها را برای دامداران عزیز ارائه کردم . که حدودا 14 فقره طعم غیر طبیعی در شیر بود . 

اکنون و در این مجال تصمیم داریم یکی از آن طعم ها ( تلخی ) و ارتباطش با مصرف علوغه در تغذیه گاوهای شیری را توضیح بدهم .

بررسی تلخ شدن شیر به دلیل استفاده از انواع علوفه ها

طعم و مزه نامطبوع و نامتعارف شیر عمدتا ناشی از یکی از سه عامل زیر میتواند باشد :

1: غذایی و پیش از تولید شیر در بدن دام

2: فیزیولوژیکی و زمان تولید شیر در بدن دتم

3: فیزیکی و شیمیایی و بعد از تولید شیر

که هرکدومش میتونه چندین مولفه و عامل داشته باشه . موضوعِ گفتگوی کنونیِ ما حوزه غذایی و پیش از تولید شیر است .

علوفه ها میتونن باعث تغییر در طعم و بوی شیر بشن . که همینا هم باز دو دسته هستن :

1: ذات و ماهیتِ تغییر دهنده 

2: غیرِ ذاتی اما متاثر از عوامل دیگه 

برخی از علوفه ها چه سالم و تمیز باشن و چه ناسالم باشن ، در صورت خورده شدن توسط گاو مستقیما روی طعم و بوی شیر اثر میذارن . چون ذاتِشون اینگونه اقتضا میکنه !

اما برخی دیگه از علوفه ها مانند یونجه و سیلو ، ذاتا طعم شیر رو تغییر نمیدن اما اگه تحت تاثیر یک سری عوامل قرار بگیرن ، میتونن باعث تغییر در طعم و بوی شیر بشن .

اینم قابل ذکر هست که خودِ تلخ بودن ، سه نوع هست :

1: تلخ نفتی

2: تلخ زیتونی

3: شور تلخی

با اون شماره 3 که تلخی شیر همراه با شوری هست کاری نداریم اینجا چون مبحثش یه چیز دیگه ست . پس وقتی میگیم شیر تلخ شده یعنی یکی از شماره های یک یا دو !

تلخ شدن شیر عمدتا ناشی از یکی از دو عامل زیر هست :

1: اکسیداسیون

2: لیپولیز

به عبارتی یا یه چیزی توی علوفه وجود داره که باعث شده غشای لیپاز شیر بشکنه و شیر تلخ بشه

و یا علوفه محتوی چیزی هست که روی اسیدهای شیر داره اثر میذاره و تلخش میکنه !

سیلو و تلخی شیر

گاوها ، طی نیم ساعت بعد از خوردن سیلو یا بو کردنش ، استعداد وارد کردن گ طعم و بوی اون سیلو به شیر رو دارن و اگه یک ساعت بعدش بخوایم شیر بدوشیم از اون گاو ، بیشترین درصد تغییر در شیر رو میبینیم .

1: الکل سیلوی ذرت اگه بالا باشه توی طعم شیر نشون داده میشه

2: کتون سیلو میتونه باعث تغییر طعم شیر بشه

3: سیلوی حاوی مایکوتوکسین میتونه طعم شیر رو تغییر بده

4: سیلوی حاوی باسیلوس سریوس میتونه طعم شیر رو تغییر بده

5: سیلوی بوتیریکی میتونه باعت تغییر طعم شیر بشه

6: سیلوی کلستریدیال میتونه طعم شیر رو تغییر بده

7: سیلویی با بوی سرکه تند ، طعم شیر رو تغییر میده

و به طور کلی اگه سیلوی ذرت فاقد آنتی اکسیدان کافی باشه و این موضوع در الباقی اقلام هم درنظر گرفته نشه باعث تغییر طعم شیر میشه .

شیر برای اینکه بودار و طعم دار بشه یکی از راه های زیر رو باید طی کنه :

1: بینی ، ریه و خون

2: دهان ، گوارش ، خون

در هر صورت ، شیر طعم و مزه ی خودش رو از خون دریافت میکنه و این خون یا در دستگاه تنفسی آلوده میشه و یا در دستگاه گوارشی .

بنابراین برخی مواقع حتی بدون خورده شدن اقلام غذایی خاص هم شیر میتونه متأثر بشه مانند بوی ناشی از تجمع کود در اطراف بهاربند و نزدیک دامها و…

نویسنده: مهندس امید قربانی

کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی/ مدیر عامل گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر/ مدیر گروه تخصصی صنعت دام ایران در تلگرام

بر اساس تحقیقات انجام شده در مرکز مطالعات غذایی آمریکا : نوشیدن شیر با تاثیر بر پروتئین های سروتونین و سایر پروتئین های سیگنالینگ عصبی و نیز با تاثیر بر بافت ماهیچه های لب ، چهره ای جذاب تر به شما میبخشد / گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر

مقالات و مطالب آموزشی بیشتری در اینجا بخوانید:

من برای ریاست جمهوری نیامده ام 

اثر افزایش شیردوشی بر عملکرد گاوهای شیری

طعم های غیر طبیعی شیر را بشناسید

گندمکاران حق قانونی خودشان را میخواهند

همستری که میخواهد همه را پولدار کند