دامپروری معیشتی در هندوستان
با دو راس گاو امپراطور تولید شیر جهان شدند
به قلم : امید قرباني
بدون شک دو مقوله ی سود و درآمد برای دامداران و سلامت و بهداشت غذایی برای جامعه ، جزو اصلی ترین دغدغه از نظر تولید ، فروش و مصرف شیر و لبنیات در ایران و صد البته در جهان است . بر همین اصل و اساس میباشد که صنعت لبنیات هندوستان را مورد پایش قرار دادیم :
کشور هند در حال حاضر بزرگترین تولید کننده ی شیر در جهان است . و این امپراطوری بلامنازع در حالی ست که تا همین سه چهار دهه پیش هندوستان جزو فقیر ترین کشور ها از نظر تولید شیر به شمار می آمد .
دامپروری هندوستان و مکانیسم تولید شیر روستا محور / فدراسیون ملی دام و لبنیات هند یکی از موفق ترین نهاد های دولتی مرتبط با دامپروری در جهان است / کمپین حمایت از دام و لبنیات
در صنعت دامپروری هند ، هم تعاونی های دولتی حضور دارند و هم بخش شرکت ها و تعاونی های خصوصی فعالیت دارند . به دلیل عدم موفقیت تعاونی های دولتی که بیشترین سهم را در تولید شیر و تجارت لبنیات در هند داشتند از سال 2000 مدل دیگری بر مبنای توسعه ی اقتصاد روستایی آغاز به کار کرد .
بر اساس این برنامه ، در حال حاضر دامداران روستایی 60 درصد از گاو و گاومیش های شیروار هند را در اختیار دارند و به طور متوسط 75 درصد خانوارهای روستایی بین 2 تا 4 راس دام پرورش می‌دهند .
دامپروری معیشتی در هندوستان / توسعه ی دامپروری روستامحور با آموزش همگانی مستمر توسط فدراسیون ملی دام و لبنیات هند / کمپین حمایت از دام و لبنیات
به طور متوسط میلیون ها گله ی روستایی بین 5 تا 7 لیتر در روز تولید شیر دارند . لبنیات سنتی ، بدون شک یکی از عوامل اصلی موفقیت توسعه ی دامپروری و تولید شیر این کشور بوده است .
لبنیات صنعتی کمترین تقاضای مصرف شیر و لبنیات در هند را دارد به دلیل افزودنی ها و طعم غیر طبیعی و اینکه تازه نیستند و ارزش غذایی کمتری دارند .
سهم لبنیات سنتی از خرید و توزیع شیر خام هندوستان 85 درصد و سهم شرکت های لبنی صنعتی فقط 15 درصد است .
توسعه دامپروری هندوستان با توسعه گله های روستایی بر اساس بیشترین بهره گیری از منابع جیره ای کشاورزی روستایی / طرح مقاوم سازی دامی توسط فدراسیون ملی دام و لبنیات هند / کمپین حمایت از دام و لبنیات
موفقیت امروز صنعت دام و لبنیات کشور هندوستان مرهون فدراسیون دام و لبنیات این کشور است که صدها هزار واحد لبنیات سنتی را همراه و همگام با دامداران در سراسر کشور کرده است .
در حال حاضر 14 فدراسیون در هند فعالیت دارند اما شرکت های لبنی صنعتی به دلیل تعارض منافع کمترین همکاری با این فدراسیون ها را دارند .
و آخرین واقعیت : ساختار تعاونی های دولتی و شرکت های لبنی صنعتی یک طرح شکست خورد در هندوستان است که با کنار گذاشتن آن و تغییر رویکرد به دامپروری روستایی توانسته اند امپراطور تولید شیر در جهان شوند .
اگر بخواهیم در تمام جهان شبیه ترین کشور به ایران را در حوزه صنعت دامپروری و لبنیات نام ببریم ، همین هندوستان خواهد بود . مسیری که هندی ها در حوزه دامپروری پیمودند درست راه ممکن بود . درست برعکس آنچه که امروز وزارت جهاد کشاورزی ما میرود و در پی نابودی دامپروری روستایی ایران است !٫
نویسنده : مهندس امید قربانی
کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی/ مدیر عامل گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر ( شرکت تیدام ) / مدیر گروه تخصصی صنعت دامپروری ایران در تلگرام
پیشگیری از دناتوره شدن شیر / امید قربانی
مهندس قربانی عزیز با سلام و خدا قوت خدمت شما. این مقاله رو اگر اشتباه نکرده باشم دو سه سال پیش نوشته بودین . یکی از دلایل مهم و موثری که در هندوستان شاهد رشد مناسب و متوازن تولید محصولات دامی و دامپروری هستیم اینه که سهم دامداران از قیمت خرده فروشی این محصولات تولیدی خودشون بسیار بالاست . و واسطه گران و شرکت ها کارخانه های صنعتی سهم خیلی کمی از محصولات شیر و لبنیات رو دارند . در حال حاضر سهم درآمد و سود دامداران از قیمت تمام شده شیر و لبنیات در سطح خرده فروشی بازار در هند به بیش از شصت و پنج درصد رسیده . قبلاً به دلیل سیاست های بخش دامپروری سهم کارخانه های صنعتی لبنیات بیشتر بود اما چنذچد سالی هست که سهم صنایع لبنی کاهش پیدا کرده .خوب این مسیله خیلی تاثیر داشت روی پرورش دام در سطح روستا های هند . همین عامل باعث شده تا هفتاد و سه میلیون دامدار در این کشور با داشتن یک الی دو راس دام بتونن تولیدات خودشون رو به مراتب بیشتری از دامداران کشور های استرالیا و نیوزلند برسونن .میدونید که دامداران اروپایی به طور متوسط هر دامدار به طور متوسط بین ۴۳۰ و ۲۶۴ راس دام شیری پرورش میده .
با سلام و خدا قوت. این مطلب هم بنده اضافه کنم که بیش از ۸.۴ میلیون نفر از مردم کشور هندی مشغول به امور دامپرورب و دامداری های کوچک هستن و درآمد این ۸ میلیون نفر هم از راه فروش محصولات دامی تامین می‌گردد بیش از ۹۲ درصد از جمعیت ۸.۴ میلیون نفری شاغل در بخش دامپروری هندوستان، ساکن مناطق روستایی هستند و از جوامع بسیار فقیر و محروم در هند به شمار می روند. با اینحال کشور هند بزرگترین تولید کننده شیر در دنیاست . به نظر شما کمی عجیب نیست ؟
عرض سلام خدمت همه مخاطبان ارجمند ، پیرو مقاله بالا لازم دیدم که یک نکته مهم دیگه رو هم به مطالب بالا اضافه و بدینوسیله خدمتتون عرض کنم که : با وجود ترکیب جمعیتی گیاهخواران در کشور هند و برخی از مخالفت های شدید دینی و مذهبی با مصرف شیر و لبنیات در این کشور که این مخالفت حتی قدمت و سابقه بسیار بسیار کهن و به قدمت تاریخ انسان داره ، اما مطالعات و پژوهش ها نشون داده که : 68 درصد از مردم هندوستان با کمبود شدید پروتیین و 71 درصد مردم این کشور هم از وضعیت نامطلوب سلامت عضلانی برخوردار هستن ! دولت مرکزی هندوستان ( دهلی ) بر همین اساس و به جهت تامین سلامتی و بهداشت شهروندان و مردم هندوستان ، برنامه ی مدون ترویج مصرف شیر رو از سال 2009 به اجرا گذاشته . در مفاد قانونی مصوب شده در این برنامه ، شدیدا به توسعه ی گله ها و فارم های روستایی و معیشتی پرداخته شده . صنعت دامپروری هند اگرچه از نظر دارا بودن تکنولوژی های مدرن ، مکانیسم اصلاح نژاد و سایر مولفه های مرتبط با پیشرفته سازی دامپروری ، جزو کشورهای عقب مانده محسوب میشه اما با این حال میبینیم که با همین عقب ماندگی ، بزرگترین تولید کننده شیر در جهان هستن . اصطلاحی که کارشناسان و تحلیلگران حوزه دام و لبنیات جهان به هندوستان اختصاص میدن ( معبد شیر ) هست . توسعه نیافتگی دامپروری و به ویژه پرورش گاو های شیری در هند ، ریشه در آداب و سنن و دیدگاه های مذهبی مردم این کشور داره که یک مانع اصلی هست . به زعم و باور بنده ، اگر موانع عقیدتی و دینی و مذهبی بر سر راه صنعت دامپروری هند وجود نداشت ، این کشور توانایی و استعداد اینو داشت که کل صنعت لبنیات جهان را در تسخیر کامل خودش دربیاره . و خب هزار افسوس و هزار فغان از سیاست گذاران و تصمیم گیران ما که نه تنها از فرصت های طلایی و ناب صنعت دامپروری ایران هیچ گونه استفاده ای نمیبرن بلکه شوربختانه با فرصت سوزی های پیاپی ، عملاً دست کارشناسان و متخصصان و صاحب نظر مربوطه رو هم بستن . صنعت دامپروری ایران واقعا پتانسیل اینو داشته و داره که حرف های جدی و نقش های اساسی در تجارت لبنیات جهان داشته باشه ! امید قربانی / کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی