ماده خشک به زبانی کاملا ساده

‍ ماده خشک به زبانی کاملا ساده

به قلم : امید قربانی

ساده سازی موضوعات و مفاهیم علمی ، یکی از اهداف اصلی و همیشگی این جانب بوده و هست تا علاوه بر کارشناسان ، دامداران عزیز سراسر کشور نیز به راحتی این موضوعات علمی که بعضاً پیچیده هم هستند را نیز به راحتی متوجه شوند و در فارم های خود آنها را بکار ببندند .

ماده خشک مصرفی گاوهای شیری ( که اصطلاح علمی آن DMI میشود ) نیز یکی از همین مفاهیم مهم در علم دامپروری ست که عموماً به صورت پیچیده و مبهم گفته میشود .

در اینجا با یک مثال ساده به توضیح و تشریح ماده خشک مصرفی گاوهای شیری میپردازیم:

فرض کنین که برای تامین انرژی و تامین ریز مغذی های یک گاو شیری هلشتاین قرار هست که هر روز ۲۰ کیلو گرم سیلوی ذرت بهش بدیم .

خوب اینو همه میدونیم که سیلوی ذرت دو بخشِ اصلی و بسیار مهم داره : 

۱: اول بخش رطوبت سیلوی ذرت 

۲: و دوم بخش ماده خشک این سیلو

از طرفی دیگه همانطور که قبلاً هم بارها در مقالات آموزشی قبلی گفتیم ، گاو های شیری انرژی مورد نیاز خودشون رو فقط از بخشِ ماده خشک و جامد سیلو تامین میکنن و نه از بخش رطوبتی سیلو .

همچنین این نکته رو هم مد نظر قرار داشته باشید که پولِ هر کیلو گرم سیلوی ذرت رو ما به صورت کلی پرداخت میکنیم یعنی هم بابت رطوبت سیلوی ذرت پول پرداخت میکنیم و هم بابت قسمت خُشکه و جامد سیلوی ذرت علوفه ای .

فرض کنید ما یک کیلو گرم سیلوی ذرت خریدیم که 50 درصد رطوبت داره به قیمت هر کیلو یک هزار تومن .

با توضیح و تفصیلی که در بالا ارائه شد ، واقعیت اصلی خرید ما اینطور میشه که : ما ۵۰۰ تومن رو بابت قسمت خُشکه دادیم و ۵۰۰ تومن رو به رطوبت یا آب این سیلوی ذرت علوفه ای .

حالا بیایم به صورت کلی حساب کنیم : 

۲۰ کیلو گرم از همین سیلوی ذرت یعنی ۲۰ هزار تومن که ۱۰ هزار تومنش قابل استفاده و مفید هست و ۱۰ هزار تومنش به صورت رطوبت و آب داره اتلاف میشه در یک روز فقط . 

اگه ۳۰ راس گاو شیری داشته باشیم توی گله ، طی ۶ ماه میشه ۱۰۸ میلیون تومان سیلو که ۵۴ میلیون تومانش بدرد بخور و مفید هست اما ۵۴ میلیون تومن رو داریم دور میریزیم به صورت رطوبت و آب .

دامدار گرامی به همین دلیل هست که مسئله ماده خشک و DMI توی دامپروری یکی از مهمترین و بنیادی ترین موضوعات قلمداد میشه . 

بله توی یک کیلو گرم سیلوی ذرت علوفه ای ، چیزی به نظر نمیرسه اما توی هزار تن و طی یکسال ، عددِ بسیار بزرگی میشه . 

درصد مفید ماده خشک رو تا حدود زیادی میتونیم مدیریت کنیم . کافیه که درست و دقیق یاد بگیریم و اقدام کنیم . 

توضیح علمی مربوط به انرژی و کمبود انرژی رو ندادم اینجا چون صرفا می خواستم به صورت پول عنوان کنم . درصد ، تناژ مصرفی و مبلغ هر کیلو گرم سیلوی ذرت علوفه ای رو صرفا به عنوان مثال عرض کردم تا موضوع به راحتی قابل توضیح باشه . 

نویسنده : مهندس امید قربانی 

کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی / مدیر عامل گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر / مدیر گروه تخصصی صنعت دام ایران در تلگرام

بر اساس گزارش نشریه ( مدیریت کشاورزی انگلستان ) مهندس امید قربانی اولین برگزار کننده کمپین حمایت از دامپروری در پاندمی کرونا در سطح جهان بود

مقالات و مطالب آموزشی بیشتری در اینجا بخوانید :

ارزیابی ماده خشک جیره گاوهای شیری

سورتینگ یک معضل جدی در گله های شیری 

دامپروری معیشتی ایران را دریابید 

هشدار نسبت به افزایش مصرف داروهای دامی