شاخ سوزی در گوساله و گاو

شاخ سوزی در گوساله و گاو

به قلم : امید قربانی

طی این سالها فعالیت در صنعت دامپروری ایران ، یکی از پرسش های همیشگی که از سوی دامداران باهاش مواجه بودم موضوع شاخ سوزی در گوساله ها و انجام بهترین رَوِش برای این کار بود . 

عموما دامداران عزیز نظرات و تجربیات مختلفی در رابطه با روش های مختلف دارن .

1 : پماد شاخ سوزی

2 : داغ کردن شاخ ( روش حرارتی )

3 : سیم بری شاخ

4 : بریدن شاخ با اره

5 : استفاده از کش شاخ بری

6 : بریدن شاخ با چاقو 

هر کدوم از این متد ها طرفداران خودش رو داره و به نظر میرسه دلیل اصلیِ این تنوع روش ها به مهارتِ هر دامدار در روش مورد نظرش , مربوط باشه .

اما در هر حال به صورت اجمالی فرایند شاخ سوزی رو اینطور میشه عنوان کرد :

شاخ گوساله ها چند روز پس از تولد در دو سوی سر دام , شروع به رشد میکنه . بافتِ شاخ از جنس کراتین هاست با ساختاری نرم و غضروفی . به همین دلیل در مراحل ابتدایی شکل گیری ، گردش خون و رشته های عصبی کمتری داره . اما هر چه زمان بیشتری سپری میشه ، این بافت هم استخوانی تر شده و گردش خون بیشتری به خودش میگیره .

به همین دلیله که توصیه ی عموم تکنسین ها و کارشناسان ، حذف شاخ در دوسه هفته ی ابتدایی تولده . بنابراین اگه حذف شاخ رو به سنین بالاتر موکول کنیم , عملا با استرس و درد بیشتری در گوساله مواجه خواهیم بود .علاوه بر اون به دلیل حساسیت بیشتر ، کارِ شاخ بری هم نیازمند مهارت و شکیبایی بیشتر میشه .

و اما در مورد روش های فوق حذف شاخ از روی سر گوساله ها . اگه تصمیم به حذف شاخ در روز های ابتدایی پس از تولد گوساله داریم ، عملا ۲ گزینه بیشتر پیشِ رو نداریم :

الف : استفاده از پماد شاخ سوزی 

ب : حذف شاخ با داغ کردن 

چراکه به دلیل اندازه ی بسیار کم پولک شاخ یا تکمه ی شاخ روش های دیگه امکان پذیر نیستن .

اما اگه میخوایم در سنین بالاتر ، شاخ رو حذف کنیم , گزینه هامون بیشتر میشن :

استفاده از اره

استفاده از سیم

استفاده از چاقو

حذف شاخ با حرارت دادن

ذکر این نکته بسیار حائز اهمیته که در هر روشی و هر زمانی , این اِقدام ضرورتا باید توسط شخصی انجام بشه که مهارت و دانش و تجربه ی کافی رو در این باره داشته باشه .

حذف شاخ ۳ مرحله ی متوالی داره :

1: آماده سازی گوساله از هر حیث جهت این کار

2: حذف شاخ با روش های ذکر شده در موارد بالا

3: مراقبت های درمانی و بهداشتی گوساله از عملیات حذف شاخ 

شاخ بری هم مانند هر کارِ دیگه ای در دامپروری , دارای نکات ریز و درشتی هست که توجه بهشون , برنامه ی شاخ سوزی رو با موفقیت بیشتری همراه میکنه و عدم توجه به این نکات مدیریتی ممکنه عواقب و تبعات گاها جبران ناپذیری در پی داشته باشه .

پماد شاخ سوزی , دستور العمل و ریزه کاری های خاص خودش رو داره ، همونطور که در عملیات داغ کردن یا بریدن با اره هم این نکات ریز رو شاهد هستیم .

اما با همه ی این تفاصیل , ملزم هستیم تا موارد زیر رو مورد دقت بیشتری داشته باشیم :

1:در هر روش ، عملیات باید با دقت و مهارت و شکیبایی همراه باشه

2: عملیات باید به صورت کامل و مطمئن و رشد ناپدیر انجام بشه

3: سعی بشه در روز های گرم و پر تنش این کار انجام نشه .

4: مواد ضد عفونی , در دسترس باشه .

5: بعد از شاخ سوزی , گوساله نیاز به آرامش داره که خانواده ی ویتامین ها میتونه کمک خوبی باشه .

نویسنده : مهندس امید قربانی

کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی / مدیر عامل گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر

 مقالات و مطالب آموزشی بیشتری در اینجا بخوانید :

توضیح ساده درباره اسیدوز شکمبه گاوهای شیری

استفاده همزمان از سویا و اوره مطلقا ممنوع است 

ماده خشک جیره به زبانی کاملا ساده و آسان

پوش آپ تکنیکی ساده برای افزایش درآمد شما