‍ کود گاو ، عامل استرس گرمایی

‍ کود گاو ، عامل استرس گرمایی

به قلم : امید قربانی

استرس گرمایی یا تنش دمایی یکی از معضلات جدی و اساسی در گاوداری های شیری هست که معمولا در تابستان و ماه های گرم سال گریبانگیر این گله ها میشه و هر ساله خسارات زیادی هم وارد می‌کنه .

به همین خاطر هست که پروتکل ها و برنامه ریزی های زیادی توسط متخصصین و کارشناسان علوم دامی برای کنترل این معضل و پیشگیری از کاهش تولید در گاوداری های شیری اجرا میشه !

به ندرت دیدم که در پروتکل ها و برنامه های ضد تنش گرمایی در گله به موضوعِ کود گاوی و نحوه ی دپوی این کودها پرداخته شده باشه در حالی که مسئله ی بسیار مهمی هست .

فضولات دامی که شامل مدفوع و ادرار میشه ، با ترکیبات آلی و غذایی یکی از عوامل اصلی ایجاد استرس گرمایی در گله ها هستن . مخصوصا در گله های متوسط به پایین .

چرا که عمدتا ، فاقد محوطه و فضای مناسب برای نگهداشت و دپوی این کودها در محلی دور از دامداری هستن و معمولا داخل خودِ دامداری دپو میشن .

فضولات دامی با ترکیباتِ فسفر ، ازت ، #پتاسیم ، گوگرد ، آمونیاک ، نیترات ، فلزات سنگین و … به محض خروج از بدن دام ، شروع به تجزیه شدن میکنه . که همین تجزیه ، گازهای متعددی تولید میکنه .

حبس شدن همین گاز های حاصل از تجزیه ی کود گاو باعث بالا رفتن دمای محیط میشه که در نهایت منجر به استرس گرمایی در دامداری میشه .

به همین دلیل هست که در طراحی و نقشه کشی فارم ، محل دپوی کود رو با دقت و وسواس خاصی در نقطه انتخاب میکنیم که باعث بوجود آمدن یا تشدید استرس گرمایی در تابستان نشن !

تجمع کود در محیط فارم و نزدیک گله علاوه بر افزایش دمای محیط فارم ، با بوی تند و نامطبوعی که تولید میکنه باعث میشه که رفاه دام ها متاثر بشه . دپوی کود همچنین باعث تجمع مگس ها هم میشه که دیگه قصه ی پُر غصه ی همیشگی توی دامداری هاست . 

بنابراین توصیه ی اکید میکنیم به دامداران که مخصوصا در ماه های گرم سال از انباشت و دپوی کود در محیط فارم و نزدیک گله شدیدا پرهیز کنید . و اونا رو در مکانی خارج از فارم و دور از گله ، دپو کنید . 

خروج کود از دامداری جزو برنامه های اصلی و کم هزینه ی فارم جهت مقابله با استرس گرمایی هست که خیلی هم موثر و مفیده !

نویسنده : مهندس امید قربانی 

کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی / مدیر عامل گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر

مقالات و مطالب آموزشی بیشتری در اینجا بخوانید:

خطر مسمومیت نیتراتیک با علوفه های هیدروپونیک

مدیریت دامپروری در دوره های خشکسالی

خطر مصرف علوفه ذرت نارس برای گاوهای شیری

ارزیابی ماده خشک و رطوبت در جیره گاوهای شیری