هفت اقدام مهم در مواجهه با ورم پستان
چند نکته بسیار مهم در برخورد با ورم پستان جهت کنترل سریع و دقیق آن تا خسارات وارد شده به گله کاهش پیدا کند!
به قلم : امید قربانی
ورم پستان گاوهای شیری یکی از شایع ترین بیماری ها در تمامی فارم ها و دامداری هاست که از تیپ بالینی و ساده شروع میشود و در برخی مواقع هم ممکن است تبدیل به ورم پستان حاد شود .
از آنجایی که وقوع ورم پستان در گاوداری ها مساوی ست با خسارات و دردسر های فراوان ، لذا برخی از دامداران در مواجهه با این بیماری دچار سردرگمی میشوند جهت درمان !
فهرست زیر ، فرلیند درمان ورم پستان در گله نیست اما به دامدار کمک میکند که در مواجهه با چنین معضلی چه واکنشی داشته باشد تا ضریب خسارت و دردسر را کاهش دهد .
موارد هفت گانه زیر را بدین جهت فهرست کردیم چراکه بارها و بارها در صد ها گله مشاهده کردیم که دامدار به دلیل واکنش نادرست در قبال ورم پستان، نه تنها به درمان آن موفق نشده بلکه به شدت بیماری افزود و خسارات زیادی به دامداری خود وارد کرده است .
موارد هفت گانه در برخورد با ورم پستان به شرح زیر میباشند :
۱: دست و پای خودتان را گم نکنید !
درسته که دردسر و خسارت ناشی از ورم پستان در گاوهای شیری خیلی بالاست و حتی تبعات غیر قابل جبران هم میتونه داشته باشه اما اصلا نباید دچار ترس و اضطراب و سردرگمی بشیم .
۲: علت سنجی ورم پستان
مهمترین اقدام در مواجهه با ورم پستان این است که با شاخصهای تعریف شده که رایج ترینش آزمایشگاه هست ، علت وقوع ورم پستان را پیدا کنیم .
اگه امکان نمونه گیری و آزمایشگاه وجود ندارد در پست بعدی توضیح خواهیم داد که چه کاری انجام دهید !
۳: سطح سنجی ورم پستان
پس از بررسی و یافتن علت وقوع ورم پستان باید وضعیت کنونی پستان از نظر شدت و دامنه همچنین از نظر تعداد گاو های مبتلا را به خوبی مانیتور کنید .
۴: سنجش شیر گاوهای درگیر
بررسی وضعیت شیر خام دام یا دام های درگیر با ورم پستان از نظر طعم و مزه و بو و رنگ بسیار مهم است که در پست های بعدی توضیح خواهیم داد .
۶: سنجش زمان و مدت درگیری
با بررسی پنج مولفه فوق الذکر باید بتوانیم مدت زمان تقریبی درگیری دام یا گله با ورم پستان را نیز بدست آورید.
۷: سنجش سطح درد در گاوهای درگیر
بررسی شدت درد در گاو یا گاوهایی که به ورو پستان دچار شده اند با استفاده از شاخص اسکور درد برای ارائه بهترین و مناسب ترین درمان .
اشتباه رایج بسیاری از دامداران عزیز این است که بلافاصله در مواجهه با ورم پستان به آنتی بیوتیک و انواع پماد ها مراجعه میکنند در صورتی که برخی از اورام پستانی در مراحل اولیه نیاز به هیچ درمانِ دارویی ندارند .
و وقتی هم که درمان دارویی ضرورت پیدا میکند شایسته است که با در نظر گرفتن شدت و نوع درگیری از آنتی بیوتیک های مشخص و تحت نظر دامپزشک استفاده شود .
در این میان علت یابی ورم پستان از اهمیت ویژه ای برخورداره هست که حتما باید مورد توجه شما دامداران قرار بگیره !
چراکه دقیقا همزمان با درمان به رفعِ عاملِ ورم پستان هم باید بکوشیم . در غیر اینصورت درمان مقطعی و محدود بوده و همچنین باید منتظر درگیری سایر افراد گله هم باشید .
درمان ورم پستان
درمان ورم پستان باید توسط دامپزشک وارد انجام شود و برخلاف نظر برخی از دامداران ، درمان ثابت و مشخصی برای ورم پستان وجود ندارد .
بر اساس تجربه میشود فرایند درمانی با بهره گیری از ترکیبات موثر انجام شود ولی بعد از چند روز به محض این که به موثر نبودن درمان رسیدید باید درمان عوض شود .
البته دامپزشکان در این گونه موارد ترفند های خاص خودشان را دارند .
از تمام شما مخاطبین ارجمند که این نوشتار را مطالعه فرمودید تقاضامندیم که تجربه خود را درباره ورم پستان برای ما و سایر دامداران و دامپزشکان در بخش دیدگاه های این پست بنویسید
نویسنده : مهندس امید قربانی
کارشناس و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی و دامپروری
مدیر عامل شرکت توسعه دامپروری اندیشه مهر
مدیر گروه صنعت دام ایران در تلگرام
جناب آقای مهندس امید قربانی کارشناس و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی و دامپروری
مقالات بیشتری از امید قربانی بخوانید:
ابهام در صادرات دام زنده
معرفی شرکت توسعه دامپروری اندیشه مهر
افزایش دفعات شیردوشی چه تأثیری بر گله دارد؟
گروه تخصصی صنعت دام ایران در تلگرام
پایگاه اطلاع رسانی روستایی پاترا در ایتا
سلام جناب مهندس قربانی یکی از مواردی که خودم خیلی زیاد توی گاوداری خودم دیدم این بود که پولساتور شیردوش علت ورم پستان در گاوهای شیری ما بود . گاوهای ما همیشه دچار ورم پستان بودن و ما هرچی درمان میکردیم چند روز بعد دوباره میدیدم که ورم پستان دوباره برگشته
. چون نمیدونستیم که علت این قضیه چیه چند نفر آوردیم اما اونا هم نتونستن تشخیص درست دهند تا اینکه با شما تماس گرفتم و با مشورت و راهنمایی شما متوجه شدم که علت ورم پستان در پولساتور شیردوش هست. خیلی هم ممنونم از مشاوره و راهنمایی شما الحمدلله الان دیگه اون وضعیت رو نداریم . اما بعضی وقتا مخصوصا توی گاوهایی که تازه زایمان کردن ورم پستان پیش میاد نظر شما در این زمینه چیه جناب مهندس؟ اکبری از ورامین
ما منتظر راهنمایی های شما درباره اسکور درد هستیم . قبلا توی گروه صنعت دامپروری ایران چند تا کلیپ و پست گذاشته بودید من ا ن ها رک ذخیره کردم اما خوب متوجه نشدم که باید چیکار کنم . اکبری از ورامین
جناب قربانی عزیز یک تجربه هم من دارم و اینکه هنگام خشک کردن گاو های شیری بعد از تمام شدن دوره شیردهی از پماد دی سی استفاده بشود . و تجربه بعدی اینکه پستان گاو خشک را قبل از زایمان تحریک نکنیم و ندوشیم اگر عفونت داشته باشد چند روز بعد از خشک کردن ورم پستان میگیرد . موقع خشک کردن گاو شیری یک پماد دی سی داخل کارتیه بزنیم و پستان ها را اصلا ندوشیم و ماساژ ندهیم . این کار باعث ورم پستان در گاو میشود. ارادتمند شما دهقان هستم از مرودشت استان فارس
سلام آقای دهقان خدا قوت و گاوداری پر برکت باشه برات . البته ورم پستان دوره خشکی به این راحتی هم بوجود نمیاد احتمالا هنگام خشک کردن عجله کردید و گاو شما هنوز شیر خودش رو کم نکرده بود که با این مشکل براتون بوجود اومد. تقریبا یک ۴۸ ساعت قبل از خشک کردن کامل باید به غیر از کاه خوراک و علوفه رو قطع کنید و در آخرین دوشش از پماد دی سی استفاده کنید. ورم پستان دوران خشکی خطرناک هست و باعث خشک شدن اون پستان در دوره شیر دهی میشه. اینجور مواقع که گاو با ورم پستان دوره خشکی درگیر میشه دمای بدن گاو رو بگیرید. اگه دمای بدن گاو بالا بود باید آنتی بیوتیک تزریق بشه . از جناب آقای مهندس امید قربانی هم تشکر میکنم بابت این مطلب آموزشی عالی
با تشکر از آقای قربانی عزیز که همیشه نکات ارزشمند و خوبی رو آموزش میدن. یک نکته هم اینجانب عرض کنم اینکه : بسیاری از ورم پستان ها مخصوصا در دامداری های بزرگ دلیلش لاینر دستگاه شیردوش هست . بنده کارشناس ۳ تا فارم تقریبا بزرگ از ۱۰۰ راسی تا ۲۵۰ راسی شیری بودم . توی هر ۳ تا دامداری با این بیماری همیشه درگیر بودیم . اما از وقتی که لاینر های دستگاه شیردوش رو عوض کردیم ورم پستان هم خیلی کم شد . دامداران حتما از لاینر های باکیفیت و مطمئن توی شیردوش استفاده کنن . احتمال اینکه لاینرها سوراخ بشن یا خراب بشن خیلی زیاده . حتما هر روز لاینرها و قلب دستگاه رو چک کنید . البته بنده این نکته رو مدیون مهندس قربانی عزیز هستم که همیشه با صبر و حوصله خاصی به سوالات دامداران توی گروه صنعت دام جواب میدن . رسول زارع هستم از اصفهان
استاد قربانی عزیز سلام و تشکر میکنم از جهت این مطلب آموزشی عالی . دوستان در دیدگاه های خودشون نکات خیلی خوبی رو گفتن که همه اینا مهم هستن .یک تجربه هم از من دارم که گفتم برای شما بنویسم . اگه ورم پستان خیلی زیاد است میتوانید از پماد فنیل بتازون برای درمان این بیماری استفاده کنید روزانه بعد از اینکه شیردوشی اون گاو تموم شد استفاده کنید به صورت موضعی اما اگر ورم پستان زیاد شدید نیست از همون دام کرم استفاده کنید خوبه . و اینکه دامداران بدانند که ورم پستان با ادم پستان فرق دارد. چون خودم دیدم که بعضی از دامداران ادم پستان رو با ورم پستان اشتباه میگیرن . بازم از مهندس قربانی تشکر میکنم . سید مجتبی طولایی از قزوین
جناب مهندس قربانی با تشکر از زحمات آموزشی شما برای صنعت دامپروری ایران و اون همه تلاش خستگی ناپذیر شما در پویش دامپروری و کمپین حمایت از شیر. کاش قدر بزرگوارانی مثل شما رو جامعه بیشتر بدونه که اینطور بدون چشمداشت برای آموزش و آگاهی جامعه تلاش میکنند. یک نکته هم بنده خدمت شما و دامداران عرض میکنم . ورم پستان در گاو های شیری جزو بیماری های پیچیده هست و درمان این بیماری هم به صبر و حوصله زیادی لازم داره . از دامداران عزیز لطفا از خود درمانی در ورم پستان پرهیز کنید و کار رو به دامپزشک ماهر بسپارید . خیلی کم پیش میاد که هر چهار تا کارتیه گاو شیری همزمان درگیر بشن با بیماری ورم پستان . در این زمان ها شما دامداران از هر پستان به طور جداگانه تست الکل و تست سی ام تی بگیرید . و یا اینکه به صورت جدا جدا کارتیه ها رو بدوشید . شیر هر کارتیه رو به صورت جداگانه بجوشونید تا ببینید که کدوم یک از کارتیه ها درگیری بیشتری با ورم پستان داره . اگه هر چهار پستان درگیری شدید دارن مشکل از خود گاو هست . یا اینکه پس از پایان دوره شیردهی قبلی بد خشک شده یعنی اصولی و درست خشک نکردید حیوان رو و یا اشکالی در تغذیه گله و این گاو شیری وجود داره . ممکنه سوال پیش بیاد که اگه دلیل این نوع ورم پستان از تغذیه باشه پس چرا بقیه گاوهای شیری درگیر ورم پستان نشدن ؟ جوابش اینه که منظور ما از تغذیه نادرست این نیست که کل گله دارای جیره نویسی و عذاخوری اشتباه هستن بلکه منظور اینه که همین گاو مورد ممکنه غذای اصولی و استاندارد نتونه دریافت کنه . خیلی تشکر میکنم از جناب مهندس امید قربانی که خیلی چیزهای خوب از ایشون یاد گرفتم مخصوصا توی گروه صنعت دام ایران توی تلگرام. واقعا باید قدر اینجور کارشناس ها و اساتید رو بدونیم. مهندس مهدی فضایلی از خراسان جنوبی