استفاده ی همزمان سویا و اوره مطلقا ممنوع

استفاده ی همزمان از سویا و اوره در جیره غذایی گاوهای شیری مطلقا ممنوع 

به قلم : امید قربانی

علی رغم توصیه های مکرر کارشناسان و متخصصان حوزه تغذیه نشخوار کنندگان نسبت به عدم استفاده از کود اوره در جیره ی غذایی گاو های شیری که دلایل متعددی هم برای آن وجود دارد اما با این حال برخی از دامداران و یا حتی تعدادی از کارخانه های تولید خوراک دام و طیور ، از کود اوره در ترکیب غذایی و جیره های خود استفاده می‌ کنند .

به ویژه این روز ها که قیمت دانه سویا و کنجاله های سویا سر به فلک کشیده است و تامین این ماده ارزشمند پروتئینی برای بسیاری از گاوداران سخت و غیر ممکن شده است ، شاهد بکار گیری گسترده کود اوره در جیره غذایی گاوهای شیری هستیم .

توصیه اکید کارشناسان همانطور که عرض کردم ، عدم استفاده از کود اوره است . مخصوصا برای کارخانه های تولید خوراک دام که باید این توصیه را خیلی خیلی جدی تر بگیرند اما متاسفانه نه تنها توجهی به این توصیه ها نمی‌ کنند بلکه گاهی اوقات در استفاده از کود اوره در خوراک کارخانه آنقدر زیاده روی میکنند که باعث تلفات متعدد در گاوداری ها شده اند .

طی همین دو سه سال گذشته ، بارها و بارها شاهد تلفات سنگین گاو های شیری در ده ها گله بودیم که ناشی از همین بکار گیری کود اوره در کارخانه های خوراک سازی بوده است .

اما موضوعِ زیر ، اساسا یک توصیه یا سفارش نیست بلکه یک هشدار جدی مبنی بر ممنوعیت مطلق در استفاده ی همزمان از سویا و کود اوره در جیره ی غذایی گاو های شیری میباشد .

سویای خام ، کنجاله ی سویا و حتی فول فت سویا ، دارای آنزیمی هستند به نامِ ( اوره آز ) که جزو آنزیم های هیدرولاز میباشد . این آنزیم با کاتالیز کردن اوره ی خام ، تمامِ اوره ی موجود در شکمبه را تبدیل به گاز آمونیاک میکند .

و آمونیاک هم همانطور که همگان میدانیم خاصیتِ سَمی بودن بسیار بالایی دارد و میتواند حیوان را مسموم کرده و از پا دربیاورد .

مسمومیت آمونیاکی در گاو های شیری با سرعت بسیار بالایی به درجه نهایی خود یعنی مرگ گاو شیری می‌ رسد لذا عمومآ دامداران و دامپزشکان زمانی بر سر گاو های مسموم شده حاضر میشوند که کار از کار گذشته است .

اما با این حال اینطور نیست که شروع و ادامه ی این نوع از مسمومیت ها بدون علائم بالینی اولیه و ثانویه باشند . علائم مسمومیت آمونیاکی در گاو های شیری از افزایش شدید ترشح بزاق شروع میشود تا لرزش عضلات اندام های اصلی اسکلتی ، تتانی و سرانجام مرگ دام !

چنانچه مسمومیت آمونیاکی گاو های شیری همان ابتدا شناسایی شود ، جهت خنثی سازی آن و عدم جذب آمونیاک در خون حیوان ، میتوان از سرکه سفید استفاده کرد و با خوراندن اجباری سرکه سفید به گاو ، حیوان را از مرگ حتمی نجات داد .

یک نکته ی تکنیکی و فنی عمومی : به طور کلی کارشناسان و متخصصان حوزه علوم دامی به کود اوره در جیره ی دام میگویند : ما را به خیر تو امید نیست به ما شر مرسان !

یعنی تمام تلاش دامداران و کارخانه های تولید خوراک دام و طیور باید بر این باشد که از کود اوره در جیره غذایی گاوهای شیری استفاده نکنند .

نویسنده : مهندس امید قربانی

کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی / مدیر عامل گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر

مقالات و مطالب آموزشی بیشتری در اینجا بخوانید:

کود گاو ها عامل استرس گرمایی در گله های شیری

سورتینگ یک معضل جدی در گله های شیری ست 

خطر استفاده از علوفه هیدروپونیک در گله های شیری

خطر مصرف علوفه ذرت نارس برای گاوهای شیری