ساده ترین تعریف تغذیه در دامپروری
به قلم : امید قربانی
سودآوری بیشتر و کاهش هزینه و تلفات در فارم امکان پذیر نیست مگر اینکه جیره نویسی و جیره دهی و رفتار غذایی گله درست و دقیق و اصولی باشد .
جیره درست هم بر خلاف تصورِ عموم دامداران و کشاورزان ، موضوع چندان پیچیده و بغرنجی نیست که نتوانیم آن را در گله ها به طور دقیق و درست انجام دهیم .
روش ها و تعاریف متعددی برای ساده سازی مفهوم تغذیه و جیره نویسی گله ارائه شده است که به نظر بنده ، عنوانِ جزم ( تعریفِ ابداعی دکتر داریوش علیپور / استاد رشته تغذیه نشخوار کنندگان در دانشگاه بو علی سینا همدان ) ساده ترین و در عین حال محتوایی ترین تعریف ممکن است .
جـــــــزم در مباحث تغذیه ای و جیره نویسی گاو های شیری عبارت است از سه مولفه زیر :
جیره خوب
زمان خوب
مکان خوب
اگر همین سه پارامترِ ساده را در دامداری انجام بدهیم موفقیت ما در پرورش گاو های شیری بیشتر ، سودآوری ما افزایش ، تلفات و هزینه های گله هم کاهش پیدا میکند . در صورتی که بار ها و بارها مشاهده شده است که یک یا دو تا از پارامتر ها در دامداری ها دچار انحراف هستند .
به عنوان مثال عرض میکنم که : فرض کنید که میلیون ها تومان برای خرید کنستانتره ، سیلو ، یونجه هزینه کرده اید اما دریغ از اینکه TMR داشته باشید و یا دریغ از اینکه فرمولاسیون درستی برای گله نوشته شده باشد !
و یا TMR و فرمول و چگونگی ساختن خوراک عالی بوده اما دریغ از توزیعِ این خوراک بسیار عالی در زمان مناسب خودش . توزیعِ غذا پس از فرایند شیردوشی یکی از همین زمان های مناسب است که عمومأ رعایت نمیشود . توزیع غذا نسبت به تولید هر گروه از گاو های شیری نیز یکی دیگر از این موارد است . و…
گاهی اوقات هم مکانِ تغذیه ممکن است مناسب نباشد . مثلا وقتی که گله ، گروه بندی نشده باشد یا حواسمان به اسکور دام ها نیست و …
بسیار بعید میدانم گله ای پیدا شود که هر سه تا پارامتر فوق را رعایت کند . چراکه اساسا به همین دلیل است که بسیاری از گله های ایرانی دوره های سودآوری و درآمد کوتاهی دارند و غالبأ با انواع و اقسام مشکلات متابولیکی مواجه هستند .
تغذیه گله برای بیشترین بهره وری و تولید و سود به همین سادگی میتواند انجام شود اما اگر انجام نشود ، به همان سادگی باید شاهد ضرر و خسارت و تلفات در گله باشیم .
یک نکته ساده و مهم را فراموش نکنیم : این سه پارامترِ ساده را حتما به یک کارشناس تغذیه واگذار کنید تا به سادگی برای گله شما برنامه ریزی کند .
با سپاسمندی صمیمانه از استاد ارجمندم دکتر داریوش علیپور ، دکترای تغذیه و استاد دانشگاه بوعلی همدان / شرکت پارس هگمتان دانه
نویسنده : مهندس امید قربانی
کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی / مدیر عامل گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر / مدیر گروه تخصصی صنعت دامپروری ایران در تلگرام
