مدیریت تغذیه گوساله های شیرخوار
از پسماند شیر برای تغذیه گوساله استفاده نکنید
به قلم : امید قربانی
گوساله ها به ویژه گوساله های ماده ی ، سرمایه و پشتوانه ی اصلی فارم های پرورش گاو شیری محسوب میشن . که البته بنده اصطلاح ( صندوق ذخیره ارزی ) رو براشون در نظر میگیرم .
یعنی یک گاوداری شیری با هر تعداد از گاو های بالغ و تاپ و درجه یکی که الان داره ، سرمایه ی اصلیش در واقع همون گوساله های ماده ای هستن که قراره یکی یکی وارد چرخه ی تولید و جایگزین گاو هایی بشن که دیگه عمر اقتصادی شون تموم شده یا مشکلات دیگه ای براشون بوجود اومده !
گوساله ماده صندوق ذخیره ارزی دامدار است برای تبدیل شدن به تاپ ترین گاو شیری لذا به دقت و توجه بیشتری در مدیریت بهینه نیاز دارد
پس با این تفصیل نگهداری و پرورش بهینه و اصولی گوساله های ماده ، باید جزو برنامه های مدیریتی روزانه و ضروری تمام دامداران بخش گاوداری شیری باشه !
همونطور که میدونیم اولین غذایی که گوساله بعد از بدنیا اومدن میخوره ( واژه ی میخوره شاید درست نباشه و بهتره بگیم که: باید بخوره ) آغوز یا هست که در جای خودش و در مقالات قبلی دلایلش رو ذکر کردیم.
پس از دوره ی آغوز ، تغذیه گوساله حتما باید با شیر انجام بشه . که خب این دوره ی شیر خواری به طور میانگین تا سه ماه طول میکشه . مقدار مصرف شیر هم خودش یک مبحث جداگانه ست که در مقالات آموزشی بعدی به اون هم میپردازیم .
معمولاً ، اهمیت مصرف آغوز و روش های درست خوراندن آغوز به گوساله و جلوگیری از برخی مشکلات مربوط به این موضوع ، مسئله ای هست که تقریباً تمام کارشناسان و اساتید جیره نویسی نسبت بهش اطلاعات و آگاهی کامل دارن و همواره هم نسبت به پروتکل های مربوطه حساس هستن !
اما در مورد مصرف شیری که گوساله ها پس از دوره ی کوتاه آغوز ، نیاز مبرم و ضروری بهش دارن ، به ندرت پیش اومده و کمتر دیدم که مهندسین جیره نویسی نسبت بهش توجه و دقت کافی رو ارائه کنن .
دامداری صرفاً یک شغل نیست بلکه هنر نیز میباشد ، هنر پرورش دام
پسماند شیر را به گوساله ها ندهید
حالا و در این مقاله آموزشی کوتاه میخوایم به بررسی این موضوع بپردازیم . هیچ شکی در این مسئله وجود نداره که گوساله ها قراره کلیه ی ریز مغزی ها و مواد اصلی و ضروری بدن خودشون رو رو از طریق تغذیه و از همین شیر دریافت کنن .
حتی زمانی که مصرف استارتر و خوراک حمایتی رو برای گوساله ها شروع میکنیم ، بازَم این شیر هست که ارزشمند ترین منابع ریز مغزی رو باید به گوساله برسونه . هیچ کدام از اقلام استارتر در این زمینه هرگز به پای شیر نمیرسن. خوراک حمایتی و استارتر اگرچه نقشِ موثری در پرورش گوساله ها ایفا میکنه اما خب مربوط به دوره های دیگه ای از پرورش گوساله ها میشه .
عموما در بیشتر فارم ها چه دامداری سنتی ، چه دامداری نیمه صنعتی و حتی بسیاری از فارم های صنعتی و بزرگ در این بخش ( تغذیه گوساله با شیر ) یک ایرادِ اساسی و غیر قابل اغماض دارن !
اون ایراد و اشکال اساسی هم اینه که تلاش میکنن تا از شیر های پسماند در تغذیه ی گوساله ها استفاده کنن . چرا ؟ چون بالاخره برای تولید هر قطره شیر ، کلی زحمت کشیدن و خون دل خوردن برای همین دلشون نمیاد که شیر های پسماند رو دور بریزن !
در صورتی که اگه میخوایم این گوساله ها ، تبدیل به بهترین گاو های شیری ما در آینده بشن ، ضرورتا و لزوما باید باکیفیت ترین و بهترین شیرِ تولید شده رو به مصرف گوساله ها برسونیم !
میدونیم که تولیدِ شیر تحت عواملِ مختلفی میتونه دچار تغییرات کیفیتی کم یا زیاد بشه . یعنی شیر کیفیت خودش رو از دست بده . حتی گاهی وقتا ممکنه غیر قابل مصرف هم بشه .
اگه توجه و دقت کافی به این موضوع نداشته باشیم ، چه بسا ممکنه شیر هایی با کیفیت پایین یا شیر های غیر قابل مصرف رو به تغذیه گوساله برسونیم .
شیر پسماند چیست ؟
شیر پسماند ، تعریف خاصی نداره ، یعنی در واقع هیچ تعریفی براش در نظر گرفته نشده اما برای اینکه بدونید چیه ، با این سه تا نمونه زیر تا حدود زیادی میشه متوجه شد :
۱: شیری که در انتهای دستگاه شیردوشی باقی میمونه و معمولا با آب مخلوط میشه و هنگام شستشوی دستگاه شیردوش بیرون میاد !
2: شیر گاوهایی که به دلایل مختلف ، بهشون آنتی بیوتیکی تزریق شده که اینگونه شیر ها برای انسان غیر قابل مصرف هستن !
3: شیر هایی که به صورت رندوم و میانگین از دوششِ همه ی گاو های گله به دست میاد !
دقیقا در همین زمان هست که با مشکلات و معضلات عدیده ی متابولیکی و غیره در گوساله مواجه میشیم . یعنی میبینیم که ظاهراً همه چیز در فرایند مدیریت پرورش گوساله ها , اصولی و استاندارد هستن و برنامه های گوساله دانی طبق پروتکل های دقیق جلو میره اما باز هم با بیماری های مرتبط با گوساله مواجه میشیم .
توصیه ی اکید و همیشگی بنده به تمام دامداران اینه که باید و باید و باید در نوع و کیفیت شیر مصرفی گوساله ها تجدید نظر داشته باشید .
از شیر های پسماند و شیر هایی که به هر دلیلی ارزش تغذیه ای کمتری دارن در تغذیه گوساله ها استفاده نکنید .
این کار نه تنها توجیه صد درصدی اقتصادی با خودش داره بلکه اساسا بخشی از هنرِ اصیل دامپروری در همین نکته ست ، یعنی استفاده نکردن از شیر های پسماند .
به این نکته کلیدی هم توجه داشته باشید که : گوساله های شما به طراوت و شادابی آن ماده غذایی استاندارد و باکیفیتی خواهند شد که شما دامداران دراختیارشان قرار میدهید .
و نکته ی تکنیکی و فنی پایانی این مقاله : دو اقدام مهم رو همواره توصیه میکنم برای تمام دامداران که به زعم بنده ضروری به نظر میرسه :
۱: آنالیزِ دوره ای شیرِ تولید شده در گاوداری خودتون ، هم به جهت برآوردِ مدیریت تغذیه ای فارم و هم به جهت اطلاع از کیفیت شیر !
۲: دوششِ انفرادی و جداگانه ی دام هایی که شیر باکیفیت و درجه یک تولید میکنن ، به منظور مصرفِ تغذیه ای گوساله !
در دامپروری و پرورش گاوهای شیری ، هیچ نکته ای اونقدر ساده نیست که بخوایم نادیده بگیریم . توی پرورش گاو های شیری ، ساده ترین مسائل ، جزو مهمترین مسائل هم هستن !
نویسنده : مهندس امید قربانی
کارشناس دامپروری و تحلیلگر اقتصاد کشاورزی/ مدیر گروه مهندسی توسعه دامپروری اندیشه مهر
این کشور مدرن و توسعه یافته بر اساس دامپروری روستایی و تولید و مصرف شیر شکل گرفته است به همین دلیل آن را کشور شیر میگویند
کمپین ترویج مصرف شیر و لبنیات : سالخوردگان و سالمندان برای کاستن از فرایند سرعت پیری ، روزانه سه لیوان شیر بنوشند ⛔ جهت محافظت از مغز و پیشگیری از پارکینسون ، آلزایمر و کاهش سرعت پیر شدن / به گزارش سرویس تحقیقاتی بین المللی پایگاه خبری تحلیلی خبردام از آمریکا : دانشمندان یک تیم تحقیقاتی در مرکز پزشکی KU در ایالات متحده آمریکا کشف کردند که سالمندانی که به طور متوسط روزانه سه فنجان شیر میل میکنند ، سطح گلوتاتیون در بافت مغز آنها بیشتر میشود . گلوتاتیون یک آنتی اکسیدان بسیار قدرتمند است که به محافظت از مغز در برابر برخی از آسیب های مرتبط با پیری کمک می کند. بر اساس یافته های این تیم تحقیقاتی ، درست مانند یک ماشین قدیمی که زنگ میزند ، بافت مغز انسان نیز به مرور زمان توسط عناصر رادیکال های آزاد و سایر اکسیدان هایی که مواد مغذی را به انرژی تبدیل میکنند ، خورده میشود. اعتقاد بر این است که استرس اکسیداتیو ، مکانیسم اصلی پیری مغز و همچنین بسیاری از بیماری های عصبی از جمله آلزایمر و پارکینسون است . / این تیم تحقیقاتی توصیه کرده است که سالمندان روزانه سه لیوان شیر بنوشند / khabardam / خبردام ، پایگاه اطلاع رسانی و مطالبه گری صنعت دامپروری و کشاورزی ایران